^{Uluslararası sözleşmeler ve genel işlem şartların  önemi}

İrade özerkliğinin kabul edildiği hukuk düzenlerinde taraflar, aralarındaki sözleşmeye uygulanacak hukuku seçmekte serbesttirler. Taraflar, uygulanacak hukuk olarak satıcının, alıcının, başka bir üçüncü devletin hukukunu veyahut CISG (Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Sözleşmeler Hakkında Birleşmiş Milletler Antlaşması) seçebilirler.

Bu Antlaşma (CISG) henüz Türkiye tarafından her ne kadar onaylanmamış olsa da, yapılan sözleşmelerde bu Antlaşmanın uygulanması taraflarca belirtilebilir (01.08.2011 tarihinden itibaren CISG Türkiye'de uygulanmaya başlayacaktır).  Böylece uluslararası sözleşmelerde uygulanacak hukuk olarak asgari üç hukuk söz konusu olmaktadır. Satıcının ülke hukuku (örneğin Türkiye) alıcının ülke hukuku (örneğin Almanya) ve CISG. Bu örnekler milletlerarası satımlarda sözleşme hazırlığının ne kadar önemli olduğunu açıkça ortaya koymaktadır.  

Dikkat edilmesi gereken diğer bir husus da ihtilafların giderilmesi için yetkili kılınan mahkeme. Bir ülke hukukunun uygulanacağı, o ülkenin mahkemesinin yetkili olacağı anlamına gelmez. Örneğin sözleşmede Alman mahkemeleri yetkili kılansa da, uygulanacak hukukun Türk hukuku olmasında anlaşma sağlanabilir. Böyle durumda Alman Mahkemesi Türk Kanunlarını uygulayacaktır.

Ülkemizde ihracatçıların büyük bölümü tarafından yapılan ihracat satış sözleşmeleri eksiklik ve hatta hatalar içermektedir.  İnternet’ten yüklenen, başka şirket sözleşmelerinden  kopyalanan (terms of contract) ve Ticaret Odaları tarafından hazırlanan örnek sözleşmeler hiçbir değişiklik yapılmadan kullanılmaktadır. Bu tür sözleşmeleri kullanmak ihtilafları engellemez, tam tersine ciddi uyuşmazlığa yol acar ve bu nedenle oldukça sakıncalıdır. Bir avukat tarafından şirket için özel hazırlanan bir sözleşme oluşabilecek ihtilafları en aza indirir ve hukuka başvurulduğunda tarafları korur.

Almanya ile Türkiye arası  ihracatta genel sözleşme şartların Almanca hazırlanması, Alman ithalat şirketleri acısından tercih edilmektedir. Ayrıca uygulanacak hukukun Alman Hukuku olması ve uyuşmazlıklarda Alman Mahkemelerin yetkili kılınması da Almanya’da ikamet eden ithalatçı firmalara güven sağlamaktadır. Bu şekilde hazırlanan ve ithalatçı firmaya sunulan genel sözleşme şartları firmanıza güveni artırarak yeni müşteriler sağlayabilir.

Almanya da faaliyet gösteren girişimcilerin %95 u  genel işlem şartları (Allgemeine Geschäftsbedingungen) ile çalışmaktadırlar. Genel işlem şartları, kullanan tarafından ileride yapılacak aynı türde sözleşmeler için önceden hazırlanmış sözleşme şartlarını içermektedir. Her akit için yenilenmesi ve değiştirilmesi  gerekmez. Bu sayede kullanan taraf için büyük kolaylık sağlamaktadır.

Temel olarak işletmenin ihtiyacına ve faaliyet gösterdiği alana göre hazırlanması gerekmektedir. Şirket için hazırlanan genel işlem şartları sade veya detaylı olabilir. Asgari olarak yetkili mahkeme ve ihtilaflarda uygulanacak hukukun belirlenmesi önem taşımaktadır.  Hatalı ve kusurlu ifalarda (malların sözleşmeye uygunluğu ve alıcının ihlal bildirimi) alıcının hakları, teslim zamanı, tazminat v.b. maddelerin içermesi her iki taraf için emniyet ve güven sağlayacağı kuşkusuzdur.

Avukat tarafından hazırlanan genel işlem şartları ücrete tabidir. Sözleşme hazırlıma bedeli sabit fiyat veya saat ücreti üzerinden hesaplanmaktadır Genelde saat ücreti € 170 ile 250 arası değişmektedir.  Genel işlem şartlarını bir işletmenin “bel kemiği” olarak nitelendirilecek olursak, bu kalem üzerine yapılan tasarrufun ileride büyük maddi zararlara sebep olacağı şüphesizdir.   

Günümüzde firmaların sadece iç pazar ilişkisi ile yetinmesi mümkün değildir. Özellikle Türkiye gibi büyük ölçüde libere edilmiş ve edilmekte olan pazarlarda yüksek rekabetin getirdiği koşullara ayak uydurabilmek için firmaların dış pazar deneyimine ve payına sahip olması temel koşullardan biridir. Ayrıca Türk firmalarının girişimcilik, risk alma ve dinamizm açısından son derece olumlu bir gelişim içinde olmalarına karşın iç ve dış pazarlarda rekabet gücüne sahip olabilmeleri için sermaye, teknoloji ve know-how desteğine ihtiyaçları olduğu da bir gerçektir. Bu destekler büyük ölçüde yurtdışı ilişkiler ile sağlanabilmektedir.

PINARAK HUKUK BÜROSU temel görevi bünyesindeki uzman danışmanlık aracılığı ile iş dünyasının ihtiyaç duyduğu bu hizmeti vermek, firma iş planları ve stratejileri için gerekli bilgileri sağlamak, dış ilişkilerde karşılaşılan ve yeni işbirliklerinin oluşumunu olumsuz etkileyen sorunları belli ölçülerde bertaraf etmek, firmaların yabancı muhatapları ile bir araya gelmesini sağlamaktır.

Hizmet kapsamı ile ilgili broşür

www.hukuk24.com